यस्ता छन् बैंक र बीमा कम्पनीमा लगानी गर्नुको भिन्नता

काठमाडौं । बैंक र बीमा अर्थतन्त्रका महत्वपूर्ण पाटो हुन् । झट्ट हेर्दा बैंक र बीमा उस्तै-उस्तै देखिन्छ । कतिपय अवस्थामा बैंक र बीमा कम्पनीलाई दाजु-भाईको रुपमा पनि व्याख्या गर्ने गरिन्छ । एकातिर बीमा कम्पनीले बैंकको समेत जोखिम बहन गर्ने र अर्कातिर त्यही बीमाबाट उठेका बीमाशुल्क (प्रिमियम) लाई बैंकहरुले मुद्धती निक्षेप (फिक्स डिपोजिट-एफडी) मा राख्ने भएकाले उनीहरुको सम्बन्ध बाक्लै देखिन्छ ।

त्यस्तै, दुवैको समानता खोज्ने हो भने पनि धेरै कुराहरुमा एक आपसमा गाँसिने पक्का नै छ। आज हामीले बीमा कम्पनी र बैंकमा लगानी गर्दा के कस्ता भिन्नता हुन्छन् ? भन्ने विषय पस्केका छौं ।

बीमाको प्रिमियम तिर्ने र बैंकमा पैसा जम्मा गर्ने बिचमा केही महत्त्वपूर्ण भिन्नताहरू देखिएका छन्। बीमामा, तपाईँले भविष्यमा हुने जोखिमबाट बच्नको लागि प्रिमियम तिर्नुहुन्छ। यो एक प्रकारको सुरक्षा हो, जसमा तपाईँले नियमित रूपमा पैसा तिर्नुहुन्छ र यदि केही अप्रत्याशित घटना भएमा, बीमा कम्पनीले तपाईँलाई आर्थिक सहयोग गर्छ।

उदाहरणको लागि, जीवन बीमामा तपाईँले आफ्नो मृत्युपछि परिवारलाई आर्थिक सुरक्षा प्रदान गर्न प्रिमियम तिर्नुहुन्छ। त्यस्तै, घरको बीमाले तपाईँको घरलाई आगलागी वा प्राकृतिक प्रकोपबाट बचाउँछ।

यता, बैंकमा पैसा जम्मा गर्नु भनेको भविष्यको लागि बचत गर्नु हो। तपाईँले आफ्नो पैसा बैंकमा राख्नुहुन्छ र त्यसमा ब्याज पाउनुहुन्छ। यो पैसा तपाईँले आफ्नो आवश्यकता अनुसार निकाल्न सक्नुहुन्छ। बीमा र बैंकमा पैसा जम्मा गर्ने दुवैको आ-आफ्नै महत्त्वहरु छन्।

यस्ता छन् बैंक र बीमामा लगानी गर्नुको भिन्नता

अब बीमा र बैंकमा पैसा जम्मा गर्ने बीचको भिन्नतालाई अझ विस्तृत रूपमा हेरौँ। बीमामा, तपाईँले तिरेको प्रिमियमले तपाईँलाई तत्कालै सुरक्षा दिन्छ। यदि तपाईँले बीमा सुरु गरेपछि तुरुन्तै कुनै दुर्घटना भयो भने पनि बीमा कम्पनीले तपाईँलाई क्षतिपूर्ति दिन्छ। तर, बैंकमा तपाईँले जम्मा गरेको पैसा बढ्नको लागि केही समय लाग्छ।

बीमामा तपाईँले तिरेको पैसा फिर्ता नहुन सक्छ। यदि तपाईँले बीमा अवधिभर कुनै दाबी गर्नुभएन भने, तपाईँले तिरेको प्रिमियम फिर्ता पाउनुहुन्न। तर, बैंकमा तपाईँले जम्मा गरेको पैसा ब्याजसहित फिर्ता पाउनुहुन्छ।

बीमाले तपाईँलाई मानसिक शान्ति दिन्छ। तपाईँलाई थाहा हुन्छ कि भविष्यमा केही अप्रिय घटना भएमा पनि तपाईँ आर्थिक रूपमा सुरक्षित हुनुहुन्छ। बैंकमा पैसा जम्मा गर्दा पनि तपाईँलाई भविष्यको लागि बचत भएकोले ढुक्क महसुस हुन्छ।

बीमा र बैंक दुवैले तपाईँको आर्थिक योजनामा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छन्। बीमाले तपाईँलाई जोखिमबाट बचाउँछ भने बैंकले तपाईँलाई भविष्यको लागि बचत गर्न मद्दत गर्छ। तपाईँको आवश्यकता अनुसार दुवैको सन्तुलित प्रयोग गर्नु राम्रो हुने विज्ञहरु बताउँछन्।

अधिकांश अवस्थामा बीमा कम्पनीहरु नयाँ र सबल योजनाहरु, बैंकको व्याजदर तथा शेयर बजारमा आउँने घटबढले लगानी गर्ने जो कोहीलाई कहिले बैंक, बीमामा त कहिले शेयर बजारमा आकर्षित गर्ने गरेको पाइन्छ । जसले राम्रो प्रभाव जमायो त्यस्तै कम्पनीमा लगानीकर्ताहरु झुम्मिने गरेको समेत देखिने गरेको छ ।