नक्कली मृत्युको नाटकिय प्रपञ्च रचेर, बीमाको रकम हात पार्ने दाउ असफल
काठमाडौं । एउटा यस्तो रहस्यमय घटना फेला परेको छ । बीमासँग सम्बन्धित सो घटना सदैव जानकारीमूलक हुने पनि देखिन्छ ।
एक जना महिलाले बीमा रकम (झ्याप्पै एक करोड रुपैयाँ) हात पार्ने लोभमा नक्कली बीमा (जालसाजी) गरेकी छिन् । तर, उनको सो योजना सफल हुन नपाउँदै दुस्प्रयास पत्ता लागेको हो ।
सो घटना नेपालमा नभई छिमेकी मुलुक भारतको हो । जहाँ बीमाका निकै दक्ष प्राविधिकहरु उत्पादन हुने र विश्वको बीमा बजारमा ठूलो योगदान पुर्याउने काम हुन्छ । आज हामीले सोही घटनालाई जानकारीमूलक उदाहरणको रुपमा मात्रै हेर्न खोजेका हौं । ता कि भोली यस्तो घटना नेपालमा पनि नघटोस् भन्ने हाम्रो उदेश्य हो ।
यस्तो थियो घटना
एकजना ५५ वर्षे महिलाको दुई वर्षे अवधिमा दुई पटक मुत्यु दाबी गरियो । पहिलो पटक दाबी भुक्तानी माग्नु स्वभाविक देखिए पनि दोस्रो पटकको दाबी भुक्तानी माग्दा घटना शंकास्पद बन्न पुग्यो । जम्मा बीमाबाट पाउँने कूल बीमांक रकम १ करोड रुपैयाँ भए पनि उनले पहिलो चरणमा ७० लाख रुपैयाँ भुक्तानी दिएको बुझिएको छ । त्यसरी भुक्तानी लिए पनि उनले पूरा रकम भने हात पार्न सकिनन् ।
प्रहरीको रिपोर्ट अनुसार पनि भारतका म्याक्स लाइफमा उनीहरुले बीमा दाबी माग्न पुगेका थिए । परिवारका सदस्यले म्यास लाइफमा बीमा गरेकी कन्चनको मृत्यु भइसकेको काजगाज तयार पारे । त्यसरी तयार पारिएको कागजपत्र निर्धक्क रुपमा बीमा कम्पनीमा लगेर बुझाए, त्यो पनि एक करोड पाउँने लोभमा ।
७० लाख रुपैयाँ रकम बीमितले पाउनु पर्ने हकवालाको खातामा पठाइसकेपछि घटना झन रहस्यमय बन्दै गएको थियो । बीमित पक्ष भनिएकाले आफूहरुले भारु एक करोड एक लाख रुपैयाँ बराबरको बीमा गराएको र जम्मा ७० करोड पाएको गुनासो गर्न थाले । उनीहरुले बाँकी रहेको ४१ लाख रुपैयाँ रकमको लागि पनि बीमा कम्पनीहरुसँग हार गुहार गर्न थाले । सोही अवस्थामा घटनाले केही नयाँ मोड लिएको देखिन्छ ।
त्यसरी पहिलो पटक बीमाको रकम बीमितलाई पठाउनु बमितिको मात्र नभई बीमा कम्पनीको पनि गल्ती हो । किनभने, कुनै पनि जीवन बीमा कम्पनीले आफ्नो भुक्तानी दिँदा राम्रोसँग जोखिमांकन (अन्डरराईटिंग) गर्नु पर्छ । भनाईको मतलब , बीमा कम्पनीहरुले रकम दिनुपूर्व नै आफ्ना बीमितहरु सहि रहेको निश्चित हुनुपर्छ । तर, भारत जस्तो देशमा बीमाको बारेमा एकै पटक घटना पत्ता नलाग्ने पनि अनुसन्धानको क्रममा भने किर्ते काम भएको वा बीमाका जालसाजी भएको पत्ता लागेको छ । यसरी घटना पत्ता लाग्नका लागि मुख्य गरेर नियमनकारी निकाय नै निकै मजबुद हुनुपर्ने विश्व बीमाको इतिहासमा छर्लङ्ग छ ।
अब सोही घटनाको बारेमा हेर्दा एउटै घटनामा एउटा बीमितले थोरै र अर्को बीमितले धेरै पैसा लिने अवस्था सिर्जना भएको र त्यहाँ कडा चेकजाँच गरिएको थियो । त्यसरी चेकजाँच गर्दा बीमामा भएको जालसाजीको घटना सार्वजनिक हुन पुगेको हो ।
एउटै ठेगानामा बीमितको फरक नाम तथा प्यान कार्डको प्रयोगबाट शंका उत्पन्न हुने ठाउँ देखिएको भारतीय जीवन बीमा कम्पनीहरुले खुलाएका छन् । जति धेरै बीमा बजारलाई सुधार गर्दै जान्र्छौ त्यति नै बीमितको लगानी सुरक्षण हुने र त्यस्तो काममा प्राधिकरणले खोक्रो निर्देशनमा सिमति भएर भन्दा पनि दक्ष र बीमाको विज्ञता प्रयोग गरेर काम गर्नु पर्ने सो घटनाबाट बुझ्न सकिन्छ । (सौजन्यः भारतीय बिजनेस स्टयाडर्डमा आधारित)
